ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Τι εννοούμε με τον όρο καρδιακή ανεπάρκεια;

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή πάθηση κατά την οποία η καρδιά αδυνατεί να κυκλοφορήσει την απαιτούμενη ποσότητα αίματος που χρειάζεται το σώμα.

Ποια είναι η συχνότητα εμφάνισης της καρδιακής ανεπάρκειας;

Περίπου 27 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια. Στη χώρα μας κάθε χρόνο 20.000 άνθρωποι μαθαίνουν πως να ζουν με τη συγκεκριμένη νόσο.

Πού οφείλεται η καρδιακή ανεπάρκεια;

Μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Η κυριότερη αιτία που την προκαλεί είναι η στεφανιαία νόσος. Ύστερα από ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου κάποιο σημείο της καρδιάς νεκρώνεται με αποτέλεσμα η δύναμη της εξωθήσεως αίματος να μειώνεται. Άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια είναι:

παθήσεις των βαλβίδων
χρόνια μη ρυθμισμένη υψηλή αρτηριακή πίεση
αρρυθμίες
μυοκαρδίτιδα
μυοκαρδιοπάθειες
παθήσεις στους πνεύμονες
κατάχρηση αλκοόλ
τοξικότητα από φάρμακα
κακοήθειες

Ποιους αφορά η καρδιακή ανεπάρκεια;

Η καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζεται κυρίως σε άτομα άνω των 60 ετών χωρίς αυτό να σημαίνει πως και νεαρότερα άτομα δεν μπορούν να διαγνωσθούν με τη συγκεκριμένη πάθηση. Το γεγονός ότι εμφανίζεται κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα καθυστερεί τη διάγνωση της νόσου γιατί πολλοί αψηφούν τα συμπτώματα καθώς μοιάζουν πολύ με εκείνα που επιφέρει η πάροδος της ηλικίας.

Ωστόσο, καρδιακή ανεπάρκεια είναι πιθανό να αναπτύξουν τα παιδιά που έχουν γεννηθεί με συγγενείς καρδιοπάθειες, δηλαδή ανατομικές ανωμαλίες στην περιοχή της καρδιάς, οι οποίες τείνουν να εξασθενούν τον καρδιακό μυ και με την πάροδο του χρόνου να φέρουν αυτό το αποτέλεσμα.

Με ποια συμπτώματα συνδέεται η καρδιακή ανεπάρκεια;

Τα συμπτώματα που μαρτυρούν καρδιακή ανεπάρκεια είναι δυνατό να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της. Στα αρχικά στάδια συνήθως δεν παρατηρείται κανένα σύμπτωμα, αλλά καθώς προχωρά η νόσος εκδηλώνονται και είναι ιδιαίτερα έντονα. Τα κυριότερα συμπτώματα που προκαλεί η καρδιακή ανεπάρκεια είναι:

δύσπνοια
λαχάνιασμα
βήχας κατά την αναπνοή
εύκολη κόπωση
ταχυκαρδία
οιδήματα κάτω άκρων
οίδημα στην περιοχή της κοιλιάς
αύξηση βάρους
ζάλη
μειωμένη συγκέντρωση
ανάγκη για νυχτερινή ούρηση
απώλεια όρεξης
λιποθυμικές τάσεις

Πως εξελίσσεται η καρδιακή ανεπάρκεια;

Είναι μια πάθηση που εξελίσσεται προοδευτικά και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Η εξέλιξη της νόσου διαφέρει από άτομο σε άτομο. Σε κάποιους η κατάσταση παραμένει σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ σε άλλους χειροτερεύει με γοργούς ρυθμούς.

Καρδιακή ανεπάρκεια : Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται από το γιατρό μέσω της κλινικής εξέτασης, της αξιολόγησης των συμπτωμάτων και ειδικών εξετάσεων, όπως:

ο υπέρηχος καρδιάς
το ηλεκτροκαρδιογράφημα
η στεφανιογραφία
η αιματολογική εξέταση
η δοκιμασία κοπώσεως
η αξονική τομογραφία
η μαγνητική καρδιάς

Ειδικά η πρώτη εξέταση είναι η σημαντικότερη, γιατί μέσω αυτής επιβεβαιώνεται η πάθηση, ο τύπος, η βαρύτητά της καθώς και η πιθανή αιτία που την προκάλεσε.

Ποια είναι η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης;

Από τους ασθενείς με διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας, το 40% αναμένεται να πεθάνει στα επόμενα 5 έτη. Το ποσοστό αυτό διπλασιάζεται και φθάνει το 80% όταν η διάγνωση αργήσει και γίνει στα προχωρημένα στάδια της νόσου. Συνεπώς η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης είναι πολύ σημαντική.

Καρδιακή ανεπάρκεια και αντιμετώπιση

Η καρδιακή ανεπάρκεια συνήθως δεν θεραπεύεται αλλά σταθεροποιείται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και έτσι ο ασθενής μπορεί να ζήσει καλά για πολλά χρόνια. Για να αντιμετωπιστεί η καρδιακή ανεπάρκεια όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται, χρειάζεται η στενή συνεργασία μεταξύ γιατρού και ασθενή. Ο γιατρός θα συστήσει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και συχνή παρακολούθηση, καθώς και αλλαγή του τρόπου ζωής. Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του γιατρού και:

να περιορίσει το αλάτι
να διακόψει το κάπνισμα
να αποφεύγει την κατανάλωση αλκοόλ
να χάσει βάρος, εφόσον χρειάζεται
να εντάξει την ήπια καθημερινή άσκηση στο πρόγραμμά του
να μετρά καθημερινά την πίεσή του
να μην αλλάζει ή διακόπτει τη φαρμακευτική αγωγή
να επικοινωνήσει με το γιατρό εάν παρατηρήσει κάποια αλλαγή στην ένταση ή την συχνότητα των συμπτωμάτων του.

Ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει κυρίως να παρακολουθεί το βάρος του (με καθημερινό ζύγισμα) και την ποσότητα των υγρών που προσλαμβάνονται (νερό) και αποβάλλονται (ούρα). Αν παρατηρήσει μεγάλη αλλαγή στις μετρήσεις, όπως όταν πάρει π.χ. αρκετό βάρος (περισσότερο από 2 κιλά σε 3 ημέρες), ή δεν βγάζει ούρα ή αναγκάζεται να ξυπνάει τη νύκτα λόγω δύσπνοιας τότε πρέπει να ενημερώσει το γιατρό του.