ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΚΟΠΩΣΗΣ - ΤΑΠΗΤΑΣ
Τι είναι η δοκιμασία κόπωσης;
Η δοκιμασία κόπωσης ή treadmill stress test, γνωστή και σαν «τεστ κόπωσης» ή «δοκιμασία κόπωσης σε κυλιόμενο τάπητα», είναι μια σχετικά απλή, ανώδυνη και αναίμακτη διαγνωστική μέθοδος, που συμβάλλει στη διάγνωση και παρακολούθηση της στεφανιαίας νόσου. Χαρακτηριστικό της δοκιμασίας κόπωσης είναι η εκτέλεση ελεγχόμενης σωματικής άσκησης από τον εξεταζόμενο υπό συνεχή ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση τόσο κατά τη διάρκεια άσκησης όσο και μετά το τέλος αυτής.
Ποιες είναι οι ενδείξεις για την πραγματοποίηση test κοπώσεως;
Ανίχνευση στεφανιαίας νόσου σε:
1. άτομα με ύποπτα ενοχλήματα (προκάρδιο άλγος, αίσθημα παλμών, ζάλη, συγκοπή)
2. ασυμπτωματικά άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών, που ανήκουν σε ειδικά επαγγέλματα (πιλότοι, οδηγοί μέσων μαζικής μεταφοράς)
3. ασυμπτωματικά άτομα με δύο ή περισσότερους προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου(π.χ. καπνιστές με σακχαρώδη διαβήτη)
4. ασθενείς με υποτροπιάζουσες αρρυθμίες
Εκτίμηση της πρόγνωσης και του θεραπευτικού αποτελέσματος σε ασθενείς:
1. με χρόνια στεφανιαία νόσο που υποβάλλονται σε συντηρητική αγωγή
2. που υπέστησαν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
3. με ιστορικό αορτοστεφανιαίας παράκαμψης ή διαδερμικής στεφανιαίας αγγειοπλαστικής
Καταλληλότητα άθλησης ενός ασθενούς και την ένταση αυτής.
Πώς να προετοιμαστείτε για το test κόπωσης.
Θα πρέπει να αναφέρετε στο γιατρό σας όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε. Ίσως σας ζητήσει να μη λάβετε κάποια απ’ αυτά πριν την εξέταση (όπως οι β-αναστολείς και οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου, των οποίων η φαρμακολογική δράση μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα της εξέτασης.) Μη σταματήσετε όμως τη λήψη φαρμάκων πριν την εξέταση χωρίς να σας το υποδείξει ο γιατρός σας.Θα πρέπει να μη καταναλώσετε φαγητό, ποτό και να μην καπνίσετε για τουλάχιστον 2-4 ώρες πριν την εξέταση. Θα πρέπει να μην καταναλώσετε καφεϊνη για 3 ώρες πριν την εξέταση. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη καφέ, τσαγιού, σοκολάτας και αναλγητικών που περιέχουν καφεϊνη. Μπορείτε να πιείτε νερό. Θα πρέπει να φορέσετε άνετα, χαλαρά ρούχα και παπούτσια με ελαστική σόλα. Τα αθλητικά υποδήματα είναι μια καλή επιλογή.
Πως γίνεται η εξέταση?
Κατ’ αρχήν πριν από τη διενέργεια της εξέτασης λαμβάνεται λεπτομερές ιστορικό του εξεταζόμενου, αναζητούνται πιθανές αντενδείξεις και καταγράφονται η ηλικία, το ύψος, το βάρος, πιθανοί προδιαθεσικοί παράγοντες για στεφανιαία νόσο, καθώς επίσης η φαρμακευτική αγωγή στην οποία υποβάλλεσθε. Ο εξεταζόμενος, αφού ξεντυθεί από την μέση και πάνω, ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι, ώστε να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία προκειμένου να τοποθετηθούν τα ηλεκτρόδια για την καταγραφή του Η.Κ.Γ. Ακολούθως τοποθετούνται σε ειδικά καθορισμένες θέσεις 10 ηλεκτρόδια, για να γίνεται καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Στη συνέχεια γίνεται μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και λαμβάνεται ένα αρχικό Η.Κ.Γ. ηρεμίας σε ύπτια θέση Ακολούθως ο εξεταζόμενος σηκώνεται και μεταβαίνει στον τάπητα, για να ακολουθήσουν τα στάδια της άσκησης. Πριν αρχίσει ο κυλιόμενος τάπητας να κινείται, δίνονται οδηγίες στον εξεταζόμενο σχετικές με την διαδικασία που θα ακολουθήσει και του ζητείται να αναφέρει οποιοδήποτε σύμπτωμα (π.χ πόνο, ζάλη κ.α.), όταν αυτό εμφανιστεί. Στην αρχή η άσκηση είναι εύκολη και προοδευτικά γίνεται δυσκολότερη. Το πόσο θα αυξάνεται η δυσκολία της άσκησης καθορίζεται από το πρωτόκολλο που ακολουθείται. Τα πρωτόκολλο αυτό αποτελείται από στάδια κατά τα οποία στο πρώτο στάδιο είναι σχετικά εύκολα, στο δεύτερο στάδιο λίγο πιο δύσκολα, κλπ. Το κάθε στάδιο διαρκεί 3 λεπτά. Σε κάθε στάδιο διαδοχικά η ταχύτητα του διαδρόμου, αναγκάζοντάς σας να περπατήσετε γρηγορότερα. Kάθε αλλαγή της ταχύτητας και της κλίσης του τάπητα σηματοδοτεί ένα στάδιο κόπωσης με τελικό το στάδιο της αποκατάστασης οπότε και ολοκληρώνεται η εξέταση. Καταγραφή πλήρους ηλεκτροκαρδιογραφήματος και μέτρηση της αρτηριακής πίεσης γίνεται πριν από την έναρξη της εξέτασης, στο τέλος κάθε σταδίου, πριν από τη διακοπή της εξέτασης και ανά λεπτό τα 5 πρώτα λεπτά μετά την αποπεράτωση της εξέτασης (αποκατάσταση) ή μέχρι την πλήρη επάνοδο του ηλεκτροκαρδιογραφήματος στην αρχική του μορφή, στις περιπτώσεις με ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές. Σκοπός της δοκιμασίας κόπωσης είναι να επιτευχθεί από τον ασθενή, με βάση πίνακες που ισχύουν διεθνώς, η μέγιστη για την ηλικία και το φύλο καρδιακή συχνότητα (μέγιστη δοκιμασία κόπωσης). Η δοκιμασία διακόπτεται αν ο ασθενής συμπληρώσει το πρωτόκολλο, παρουσιάσει στηθαγχικό πόνο, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ζάλη ή σκοτοδίνη, μεταβολές στο ηλεκτροκαρδιογράφημα.
Πόσο διαρκεί περίπου η εξέταση;
O συνολικός χρόνος της άσκησης κυμαίνεται από 6 έως 12 λεπτά και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο αλλά και η φυσική κατάσταση. Αν και ένας ιδανικός χρόνος για την ολοκλήρωση της εξέτασης είναι τα 12 λεπτά, η εξέταση είναι ικανοποιητική όταν ο εξεταζόμενος έχει συμπληρώσει 9 λεπτά χωρίς συμπτώματα και χωρίς παθολογικά ευρήματα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η εξέταση χαρακτηρίζεται ως θετική όταν είναι παθολογική και αρνητική όταν είναι φυσιολογική.